چه چیزهایی ازجشنواره‌ کن و نخل‌طلایی‌اش می‌دانیم؟/۱۲نکته درباره مهمترین جشنواره‌ سینمایی جهان

شصت و نهمین دوره‌ی جشنواره بین‌المللی فیلم کن از 11 می (22 اردیبهشت) آغاز می‌شود. این جشنواره که امسال کارگردان «مکس دیوانه : جاده خشم» را در راس هیات داوران دارد، روزگار درازی است که عنوان معتبرترین جشنواره سینمایی جهان را یدک می‌کشد. جدای از این که کن سالانه به مکانی برای نمایش آثار سینمایی برتر جهان تبدیل می‌شود، پرسش‌های دیگری هم درباره این رویداد وجود دارد.

کن کجاست؟

کن شهری واقع در فرنچ‌ریورا در جنوب فرانسه و مکانی تجملاتی است که هر سال بسیاری از چهره‌های پولدار و سرشناس را به خود جلب می‌کند. البته مهم‌ترین جاذبه این شهر هم جشنواره بین‌المللی فیلم کن است.

جشنواره فیلم کن کی آغاز می‌شود؟

جشنواره بین‌المللی فیلم کن یک رویداد سالانه است که شصت‌ونهمین دورۀ آن امسال از 11 می (22 اردبیهشت) تا 22 می (2 خرداد) برگزار خواهد شد. تنها کسانی که دعوت شده باشند، امکان شرکت در این جشنواره را دارند. بنابراین کسانی که خواستار شرکت در این جشنواره هستند باید از هم اکنون آستین خود را برای فعالیت حرفه‌ای در عالم سینما بالا بزنند.

هدف از برگزاری این جشنواره چیست؟

وب‌سایت رسمی جشنواره کن این رویداد را جشنی برای تجلیل از هنر سینما توصیف کرده است. پس می‌توان گفت که در معتبرترین جشنواره فیلم جهان در وهله نخست فیلم‌ها و مستندهای ژانرهای مختلف سینما از کشورهای متفاوت به نمایش در‌می‌آیند.

برخی از بزرگترین آثار سینمایی جهان برای نخستین نمایش جهانی خود این جشنواره انتخاب می‌کنند، و بسیاری از این آثار پس از نمایش در کن پیروزمندانه تا انتهای فصل جوایز سینمایی پیش می‌روند.

برای نمونه سال گذشته انیمیشن «پشت و رو / Inside Out»، فیلم‌های «مکس دیوانه : جاده خشم»، «پسر شائول» و مستند «ایمی» همگی نخستین بار در جشنواره کن به نمایش درآمدند.

جشنواره کن از چه زمانی آغاز شد؟

در اواخر دهه سی میلادی با حمایت جین زی وزیر آموزش ملی فرانسه و در تلاش برای رقابت با جشنواره فیلم ونیز جشنواره‌ای را پایه‌گذاری و با آغاز جنگ‌جهانی دوم متوقف شد. جشنواره کن نهایتاً در سال 1946 پس از جنگ جهانی دوم با حضور فیلم‌هایی از 16 کشور برگزار شد و از آن پس به غیر از سال‌های 1948 و 1950 تا به امروز هر سال برگزار شده است.

نخل طلای جشنواره کن چیست و چه اهمیتی دارد؟

نخل طلایی سال 1955 ساخته شد تا جایگزینی برای جایزه بزرگ جشنواره باشد که تا پیش از آن اهدا می‌شد. نخل طلا بالاترین افتخاری است که در کن نصیب یک فیلمساز می‌شود. در حقیقت هر سال در این جشنواره دو نخل طلا اهدا می‌شود؛ یکی برای بهترین فیلم بلند و یکی برای بهترین فیلم کوتاه، اما معمولا وقتی کسی به این جایزه اشاره می‌کند منظورش همان نخل طلای بهترین فیلم بلند است.

نخل‌طلایی خود از طلای 24 عیار ساخته شده است و به بالشی از جنس کریستال تکیه دارد.

امسال کدام فیلم جشنواره را افتتاح می‌کند؟

وودی آلن امسال هم با یک فیلم دیگر در جشنواره فیلم کن حضور دارد. «کافه سوسایتی» به کارگردانی وودی آلن و بازی جسی آیزنبرگ، کریستن استوارت و بلیک لایولی کار افتتاح شصت و نهمین دورۀ جشنواره فیلم کن را برعهده دارد. این فیلم یکی از آثار بخش خارج از رقابت جشنواره است.

مدعیان اصلی کن 2016 چه کسانی هستند؟

امسال در بخش رقابتی جشنواره فیلمسازان بزرگی از سرتاسر جهان شرکت دارند. امسال آثاری از آندریا آرنولد (عسل آمریکایی)، پدرو آلمودوار (جولیتا)، نیکلاس ویندینگ رفن (شیطان نئون) و برادران داردن (دختر ناشناس) در این بخش دیده می‌شود. ناگفته نماند که جیم جارموش با «پترسون»، کن لوچ با «من دنیل بلیک» و جف نیکلز هم با «بامحبت» در این بخش رقابت می‌کنند.

برندگان پیشین نخل طلای کن چه کسانی هستند؟

سال گذشته ژاک اودیار با فیلم «دیپان» نخل طلای کن را از آن خود کرد. از برندگان سرشناس پیشین نخل طلای کن می‌توان به مایکل مور مستندساز سرشناس آمریکایی اشاره کرد که سال 2004 با مستند «فارنهایت 9/11» این جایزه را به خانه برد. رومن پولانسکی با «پیانیست» در سال 2002 و کوئنتین تارانتینو با «داستان عامه‌پسند» در سال 1994، برادران کوئن با «بارتون فینک» در سال 1991 و مارتین اسکورسیزی با «راننده تاکسی» در سال 1976 برخی از بزرگانی هستند که به نخل طلای کن رسیده‌اند.

سسیل بی‌دومیل نخستین برنده جشنواره کن در سال 1939 بود و پس از جنگ جهانی در سال 1946 نیز نخستین جایزه بزرگ این جشنواره به دیوید لین رسید.

فیلم «طعم گیلاس» به کارگردانی عباس کیارستمی سال 1997 نخل طلای کن را برای این کارگردان برجسته سینمای ایران به ارمغان آورد.

جشنواره کن چه بخش‌هایی دارد؟

فیلم‌های انتخاب‌شده برای جشنواره فیلم کن در بخش‌های زیر نمایش داده می‌شوند :

بخش رقابت اصلی : 20 فیلم در این بخش برای نخل طلایی رقابت می‌کنند. فیلم‌های حاضر در این بخش در سالن اصلی لومیرتئاتر نمایش داده می‌شوند.

بخش نوعی نگاه : 20 فیلم انتخاب شده برای این بخش، اغلب نخستین کار سینمایی فیلمساز هستند.

بخش خارج از رقابت : در این بخش فیلم‌های منتخب برای نخل طلا رقابت نمی‌کنند.

نمایش‌های ویژه، سینه‌فونداسیون و فیلم‌های کوتاه دیگر بخش‌های جشنواره بین‌المللی فیلم کن هستند.

آیا حضور در کن ضوابط خاصی دارد؟

فیلم‌های بخش رقابتی، خارج از رقابت و نوعی نگاه جشنواره کن باید حداکثر 12 ماه پیش از این رویداد ساخته شده ، و پیش از این جشنواره نباید در هیچ جشنواره دیگر یا در سطح جهان نمایش داده شده باشند.

فیلم‌های بلند حاضر در این جشنواره محدودیتی از نظر زمان فیلم ندارند، اما فیلم‌های کوتاه باید حداکثر 15 دقیقه باشند.

داوری فیلم‌ها به عهده چه کسانی است؟

هر سال بیش از هزار فیلم از سراسر جهان به جشنواره کن فرستاده می‌شود. کمیتۀ انتخاب به تماشای تک‌تک فیلم‌ها نشسته و از میان آن‌ها فیلم‌های حاضر در جشنواره را انتخاب می‌کنند.

در جشنواره فیلم کن دو هیات داوران وجود دارد : یکی برای فیلم‌های بلند و یکی برای فیلم‌های کوتاه و سینه‌فونداسیون. داوری بخش نوعی نگاه و دوربین طلایی را هم هیات‌های داوری برعهده دارند.

امسال جرج میلر کارگردان استرالیایی «مکس دیوانه : جاده خشم» رئیس هیات داوران جشنواره فیلم کن است. برای انتخاب برنده اعضای هیات داوران به صورت مخفی رای می‌دهند و در نهایت فیلمی که بالاترین رای را دارد، برنده می‌شود. تمامی داوران به دعوت کمیته انتخاب به کن می‌آیند و همگی از فعالان صنعت سینمای جهان و اغلب کارگردان و بازیگر هستند.

یکی از نکات جالب جشنواره کن این است که داوران می‌توانند با در نظر گرفتن فیلم‌های حاضر در بخش رقابتی جایزه‌ای به این جشنواره اضافه کنند. برای نمونه ساموئل ال.جکسون سال 1991 برای فیلم «تب جنگل» به کارگردانی اسپایک لی جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد گرفت که در این جشنواره وجود ندارد.

داستان پوستر جشنواره چیست؟

پوستر جشنواره امسال با الهام از فیلم «تحقیر» به کارگردانی ژان لوک‌گدار در سال 1963 طراحی شده است. در پوستر مردی را می‌بینیم که از پلکانی رو به دریای مدیترانه بالا می‌رود و زیر بارانی از نور طلایی قرار دارد. مسئولان جشنواره مدعی هستند که این پوستر تعهد بنیادین جشنواره برای بزرگداشت تاریخ سینما و پذیرفتن راه‌های تازه در خلق و دیدن را بازگو می‌کند.