بامزه‌ترین شوخی‌های «اول آوریل» در دنیای علم

به گزارش خبرهدف ، این رسم دیرینه که آفت ویراستارها بوده و در ایران با عنوان «دروغ سیزده» مشهور شده است، به دنیای علم هم رسیده و دانشمندان هم از این بازه زمانی کوتاه برای شوخی با مخاطبان و همکارانشان سود می‌برند. با چند نمونه از بامزه‌ترین، شیطنت‌آمیزترین و متقاعدکننده‌ترین شوخی‌های اول آوریل طی سالیان گذشته آشنا شوید.

پنگوئن‌های پرنده

۱۰ سال پیش، بی‌بی‌سی مدعی شد کلونی منحصربه‌فردی از پنگوئن‌های پرنده را در «جزیره کینگ‌جورج» (King George Island) نزدیک به قاره جنوبگان کشف کرده است. ویدیوی کوتاهی هم همراه با این خبر منتشر شد که پنگوئن‌ها را درحالی‌که می‌دویدند و به پرواز درمی‌آمدند، نشان می‌داد. ادامه ویدیو هم آن‌ها را درحالی‌که پروازکنان به جنگل‌های استوایی آمریکای جنوبی رسیده بودند، نشان می‌داد.

البته برای اینکه بینندگان، آن را کاملاً جدی نگیرند و بتوانند حدس بزنند که با «دروغ اول آوریل» روبه‌رو شده‌اند،‌ نکاتی هم مدنظر قرار گرفت. برای مثال، مجری این ویدیو، «تری جونز» (Terry Jones) از بازیگران سریال مشهور هزل یعنی «مانتی پایتان» (Monty Python) انتخاب شد.

کشف ذره بنیادی بیگون

سال ۱۹۹۶ (۱۳۷۵)، «مجله دیسکاور» (Discover) گزارش داد که ذره بنیادی جدیدی کشف شده است. در هرروز دیگری از سال، این خبر می‌توانست شوک خبری عظیمی در مقیاس بین‌المللی باشد، اما این خبر در روز اول آوریل منتشر شد.

در خبر گفته شده بود که ابعاد این ذره بنیادی به‌اندازه یک توپ بولینگ است و عمرش تنها به‌اندازه یک‌میلیونیم ثانیه. در این نامه هم سرنخ‌هایی برای کشف «دروغ اول آوریل» آورده شده بود. برای مثال، در بخشی از متن می‌خوانیم: «آیا امکان دارد که بیگون، همان‌طور که بسیاری از فیزیکدانان می‌گویند، چیزی تخیلی باشد؟ یا نوعی شوخی اول آوریل مسخره؟ به گفته زوایشتین (Zweistein): «مردم بسیار بدگمان شده‌اند. علم به‌طور مداوم کشفیاتی را اعلام می‌کند که به نظر باورکردنی نمی‌رسند، اما معلوم می‌شود که حقیقت دارند.»»

کشف «نیرو» توسط سرن

سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴)، آزمایشگاه فیزیک هسته‌ای اروپا «سرن» (CERN) برای مدت کوتاهی دست از کار کشید تا یک شوخی درست‌وحسابی را برای روز اول آوریل طراحی و اجرا کند. پژوهشگران سرن، گفت‌وگویی مطبوعاتی را ترتیب دادند و در آن مدعی شدند که نخستین مدرک غیرقابل‌انکار مبنی بر وجود «نیرو» (the Force) را کشف کرده‌اند. نیرو، مفهومی تخیلی است که در سری فیلم‌های علمی‌تخیلی «جنگ ستارگان» (Star Wars) برای اولین بار معرفی شد.

جزئیات مربوط به «نیرو» آن‌قدرها شفاف نبود، اما این دانشمندان مدعی شدند که از آن می‌توان برای ارتباطات راه دور، تأثیر بر ذهن انسان و بلند کردن و بیرون آوردن اجسام بسیار سنگین از درون مرداب‌ها سود برد. نقطه اوج این رویداد زمانی بود که مقاله‌ای به نوشته «بن کنوبی» (Ben Kenobi)، استاد برجسته «دانشگاه موز آیزلی» (University of Mos Eisley) از «تاتویین» (Tatooine) به حضار معرفی شد. در همین حال، یکی از سخنگویان سرن به سبک استاد «یودا» گفت: «تحت تأثیر قراردهنده، این است.»

اگر شما هم مثل بعضی از مخاطبان این گفت‌وگو در منطقه‌ای از دنیای غیر متمدن زندگی می‌کنید که تاکنون با پدیده جهانی «جنگ ستارگان» آشنا نشده، نگران نباشید؛ چون فردای گفت‌وگوی مطبوعاتی، سرن رسماً اعلام کرد که کنفرانس خبری روز قبل، کاملاً یک شوخی اول آوریل بوده است.

اژدهایان وارد می‌شوند

نشریه «نیچر» (Nature) یکی از معتبرترین نشریات علمی جهان است؛ بنابراین می‌توانید حس تعجب و هیجانی را که به دنبال انتشار مقاله اول آوریل ۲۰۱۵ (۱۲ فروردین ۱۳۹۴) به وجود آمد، تصور کنید؛ زیرا عنوان این مقاله چنین بود: «جانورشناسی: اژدهایان وارد می‌شوند.»

در خلاصه این مقاله آمده بود: «مدارک جدید نشان می‌دهند که اژدهایان دیگر جزء جانوران افسانه‌ای و تخیلی نیستند و تأثیرات آب‌وهوایی ناشی از برهم‌کنش انسان و طبیعت، ممکن است به ظهور دوباره این هیولاها بینجامد.»

این مقاله با نقل‌قول‌ها و گراف‌های جذاب خود، بسیار قانع‌کننده به نظر می‌رسید. بااین‌حال، زیرنویس کوچکی داشت که می‌گفت: «برخی از مطالب این مقاله ممکن است نیاز به کمی دید انتقادی داشته باشند.»

عدد پی: پروپاگاندای بی‌خدایان

مقاله روزنامه‌ای به تاریخ اول آوریل ۱۹۹۸ (۱۲ فروردین ۱۳۷۷) در اینترنت پخش شد که مدعی بود مقامات عالی ایالت آلاباما تصمیم گرفته‌اند در تمام محاسبات رسمی، عدد پی را از ۳٫۱۴۱۵۹۲۶۵۳۹ به ۳ تغییر دهند تا با تعالیم کتاب مقدس، هم‌خوانی بیشتری داشته باشد!

البته واضح است که این فقط یک شوخی بود و قصد داشت تا باکمی چاشنی طنز، قانون ایالت نیومکزیکو را مبنی بر آموزش خلقت‌گرایی در مدارس به انتقاد بگیرد.

دستاوردهای جعلی روسیه

در اول آوریل ۱۹۲۳ (۱۱ فروردین ۱۳۰۲)، روزنامه‌ای آلمانی به نام « Deutsche Allgemeine Zeitung » گزارش داد که دانشمندی روس توانسته است راهی برای کنترل و استفاده از انرژی موجود در اتمسفر زمین کشف کند. درنتیجه، روس‌های توانسته‌اند وسایل پروازی خود را بدون هیچ مشکلی و به‌راحتی در سرتاسر سیاره زمین جابه‌جا کنند.

متأسفانه دبیران وقت نیویورک‌تایمز متوجه نشدند که این مطلب، تنها یک شوخی اول آوریل است و داستان آن را دوباره در تاریخ سوم آوریل منتشر کردند.

گوگل به مریخ می‌رود

گوگل تابه‌حال بارها به شوخی اول آوریل پرداخته است. از میان آن‌ها می‌توان به اپ جست‌وجوی جدیدی که حیوانات دست‌آموز با اشاره انگشت خود می‌توانند از آن استفاده کنند و «کروم‌کستی» برای سنجاب‌ها اشاره کرد.

یکی از هوشمندانه‌ترین شوخی‌های گوگل، آن بود که اعلام کرد قصد دارد سرویس ابری Google Cloud را به مریخ بفرستد تا آنجا برای سیاحت‌های آینده و درنهایت، اسکان دادن بشر روی سیاره سرخ، آماده شود. حتی در آن زمان، می‌شد در اطراف مرکز داده گوگل در مریخ، به شکل مجازی، قدم زد.