بیگدلی: رویکرد تند و انتقامی در برابر فشارها نتیجه‌بخش نیست

ترامپ پس از سفر مکرون به آمریکا گفت نظر رئیس جمهور فرانسه پس از دیدار با او در مورد برجام تغییر پیدا کرده است. دونالد ترامپ در گفت و گویی با شبکه تلویزیونی فاکس نیوز که بخش هایی از آن منتشر شده، ادعا کرد که نظر امانوئل مکرون همتای فرانسوی خود درباره ایران را تغییر داده است. ترامپ اعلام کرد: نگاه مکرون به ایران تغییر کرده و او نظر من درباره ایران را درک می کند. اظهارات ترامپ در حالی مطرح می شود که برخی رسانه ها از توافق میان فرانسه و آمریکا بر سر برجام خبر می دهند. در این باره با علی بیگدلی، کارشناس مسائل بین الملل گفت و گو کرده ایم که در ادامه می خوانید:

آیا می توان گفت توافقی میان فرانسه و آمریکا بر سر برجام شکل گرفته است؟ تصور می کنید در دو هفته باقیمانده به تصمیم ترامپ برای برجام فضا به چه سمت و سویی خواهد رفت؟ 

من این را نمی‌پذیرم که توافق مشخصی در مورد برجام شکل گرفته باشد. به نظر نمی رسد توافقی بر سر برجام شکل گرفته باشد، یعنی بارها آقای مکرون گفته است ما هنوز اختلافاتمان بر سر برجام با آقای ترامپ باقی است، آقای ترامپ هم گفت بعدا مشخص خواهد شد که من چه خواهم کرد و شما می‌بینید که چه تصمیمی می‌گیرم. در حال حاضر نیز در ارتباط با بقای برجام هیچ تصمیمی گرفته نشده و نشانه‌ها حکایت از این می‌کند که ترامپ تحت فشار لابی‌های یهودی و عربستان سعودی از آن نقطه اولیه‌اش فاصله چندانی نگرفته است؛ حتی در نشست مطبوعاتی‌اش هم به این موضوع اشاره کرد و گفت من به آقای مکرون گفتم که نقطه‌نظراتم همانی است که قبلا اعلام کرده بودم، بنابراین در مورد برجام به هیچ توافقی دسترسی پیدا نکردیم. منتها آقای مکرون آمد آن طرح چهار ماده‌ای‌اش را مطرح کرد که مسئله برجام کوتاه‌مدت، مسئله برجام طولانی‌مدت و مسئله دخالت ایران در منطقه و موضوع موشک‌ها است که این‌ها خیلی ارتباط با محتویات برجام ندارد. بنابراین الان هیچ چیزی روشن نیست و قطعی نمی‌شود اظهارنظر کرد تا دوازدهم ماه می ‌(22 اردیبهشت) که به نظر می‌رسد با توجه به اظهارنظرهایی که ترامپ کرده، برجام تکلیفش روشن است.

به نظرتان رویکرد ایران در این مدت چگونه می تواند روی نظر ترامپ تاثیر بگذارد؟

من معتقد هستم که روند اعتدال بهتر از رویکرد تقابل است. موافق این نیستم رویکرد تند مقامات ارشد نتیجه بخش باشد و به نظر می رسد زمان اعلام تصمیم‌گیری‌هایی که مبتنی بر سیاست تنبیهی و انتقام باشد نیست و در حال حاضر نباید چنین اظهارنظرهایی کرد. باید ببینیم که در 12 می چه اتفاق‌هایی می‌افتد و بعد از آن هم ما باید برویم سراغ اتحادیه اروپا تا تلاش کنیم اروپا در توافقات مورد نظر حفظ شود، برای این‌که اگر از اتحادیه اروپا جدا شویم و شکاف پیدا کنیم، حجم تحریم‌ها خیلی آزاردهنده و سنگین خواهد بود؛ چون با خروج واشنگتن از برجام، آن تحریم‌های آمریکا به‌طور خود به خودی باز اعمال خواهد شد، و ممکن است وضعیت درهم‌پیچیده و مبهمی پیش بیاید که مدیریت آن سهل و آسان نباشد.

به نظرتان، آمدن مایک پمپئو و جان بولتون این روند را تشدید می کند؟

اقدامات و سخنان پمپئو را باید با شرایط حاضر در نظر گرفت، ایشان هم عقاید نظامی و امنیتی دارد و هم اعضای دموکرات کمیته روابط خارجه مجلس سنا با انتخاب او موافق نبودند، برای این‌که معتقد بودند آمدن او اوضاع را بدتر می‌کند؛  قبل از این‌که پرونده انتخاب وی به کمیته روابط خارجی برود، اظهارنظرهای خیلی تندی در مورد ایران و کره شمالی کرده بود. بنابراین آنها نمی‌خواستند به او رأی بدهند و فقط با تفاوت یک رأی از کمیته توانست موافقتش را بگیرد.

اما به نظر من این دو مهره کاری نمی‌توانند پیش ببرند، فضای داخلی ایران از آمدن این دو نفر نگران شده است اما باید گفت آمدن این دو به اندازه تبلیغات موجود نگران کننده نیست. چیزی که در سیاست‌های خارجی آمریکا خیلی تاثیرگذار است، مخصوصا از طریق ترامپ، نهادهای یهودی هستند، یعنی لابی‌هایی که خیلی روی ترامپ اثر گذاشتند و اثر آن و خنثی‌کردن آن سخت تر است.

از طرف دیگر هم عربستان روی این موضوع سرمایه گذاری کرده و توانسته روی ترامپ نفوذ داشته باشد، بنابراین فشار مضاعفی روی ترامپ برای نقض برجام است. از این رو باید گفت این دو نفر نمی‌توانند فضای خاصی را شکل دهند و کاری کنند، یعنی ترامپ بیشتر خود محور مسائل است و این تغییرات بیشتر از آنکه به معنی بازی و تغییر در سیاست امریکا باشد نشانه محوریت خود ترامپ است. ترامپ این‌ها را آورده که یک مهره‌چینی‌ داشته باشد و یک چهره خشن‌تر و مصمم‌تری از کابینه‌اش را به نمایش بگذارد، وگرنه اصل قضیه خیلی تفاوت نمی‌کند.