درگیری‌های پی در پی ماموران شهرداری با مردم، پاشنه آشیل شهردار تهران می‌شود؟
محمدباقر قالیباف در کسوت شهردار تهران، در ۱۰ سال گذشته چالش های متعددی را پشت سرگذاشته است؛ از درگیری با دولت محمود احمدی نژاد تا درگیری ها با دولت حسن روحانی. با هر دولتی هم به نحوی درگیر بوده است، یکی پول نداده و یکی راه درآمد ناصواب (تراکم فروشی) را بسته است.
بماد که در شورای شهر چهارم با چالشی به اسم حسابرسی هم مواجه بوده و شورای شهر از شرکت ها و سازمان های شهرداری، حساب کشی می کند. اما شهرداری به هر نحوی بوده تا همین حالا توانسته این چالش ها را مدیریت کند؛ عمدتا با ریش سفیدی و یا دور زدن قانون.
اما در هفته های گذشته، شهرداری وارد بازی‌ای شده است که می تواند پاشنه آشیل قالیباف محسوب شود؛ درگیری با مردم.
سال گذشته قتل یک کارگر توسط پیمانکاران شهرداری، یک اتفاق تلخ بود که نشان می داد این اعمال خشونت و عدم نظارت بر کار پیمانکاران چقدر می تواند عواقب داشته باشد. مرداد ماه 93، یک کارگر برای بردن نخاله‌های ساختمانی دوستش به تهرانپارس رفت. پیمانکاران شهرداری خودروی وی را حوالی اتوبان باقری نبش خیابان ۱۹۶ غربی متوقف کردند. با او درگیر شدند و درنهایت، ضربه «پنجه‌بکس» یکی از کارگران به سر مرد اصابت کرد و او به کما رفت و پس از چند روز فوت کرد.
البته «علیرضا جاوید»، شهردار منطقه چهار با تاکید بر اینکه «افراد مهاجم، کارگران پیمانکار بازیافت بوده‌اند و هیچ رابطه استخدامی‌ای با شهرداری نداشته‌اند» گفت: «پیمانکار مسوولیت ماجرا را پذیرفته و پرونده در مراجع قضایی و انتظامی در دست بررسی است.»
شهرام گیل‌آبادی، سخنگوی شهرداری تهران در این رابطه گفت: این کارگرها، نیروهای شرکت خصوصی بوده‌اند و این اتفاق در یک‌نزاع خیابانی رخ داده. موضع ما روشن است. شهرداری بر پیمانکاران نظارت کامل دارد و برخورد جدی می‌کنیم. شهرداری تهران در مورد اتفاقاتی که توسط پیمانکاران، پیش می‌آید هیچ اغماضی نمی‌کند و موضع ما خدمت‌رسانی است.
به مرور جزئیات بیشتری از این موضوع روشن شد. گویا مأموران سدمعبر می‌خواستند از مرد راننده وانت که برای جمع‌آوری ضایعات که همراه پسر ١٥ساله‌اش به محله تهرانپارس آمده بود پول بگیرند.
ادعا می‌کردند کوچه‌ها و خیابان‌ها تحت نظارت آنهاست و غریبه‌ها برای رفت و آمد این‌جا باید ١٥٠هزار تومان پول پرداخت کنند. اما وقتی راننده وانت در برابر چشمان حیرت‌زده پسر نوجوانش مقاومت کرد این اتفاق رقم خورد.
بعد از آن جسته و گریخته در رسانه ها ابعاد جدیدی فاش شد و خانواده ی مقتول از اوضاع نابسامانشان گفتند.
این اتفاق تلخ که توسط پیمانکاران شهرداری رقم خورد، واکنش های بسیاری داشت. نماینده شهر تهران در واکنش به این ماجرا گفت: متاسفانه این اقدام از سوی عوامل اجرایی شهرداری صورت گرفت که نشان دهنده ضعف مدیریت و ضعف نظارت است که به طور حتم باید با این‌گونه اقدامات برخورد قاطعی صورت گیرد.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس نهم، با تاکید بر ضرورت تقویت نظارت و مدیریت بر اقدامات عوامل اجرایی شهرداری، یادآور شد: بدون‌شک نباید شاهد ایجاد خسارت‌های مالی باشیم چه رسد به خسارت‌های جانی؛ امیدواریم با اقدامات پیشگیرانه از بروز این‌گونه حوادث جلوگیری شود.
این مسئله در صحن علنی شورای شهر هم مطرح شد و نمایندگان مردم در شورا هم به این موضوع واکنش نشان دادند. محسن سرخو نیز درباره حادثه مرگ این شهروند تذکر داد: درباره حادثه فوت مرحوم علی چراغی با توجه به اینکه پیمانکار طرف قرارداد، پیمانکار بازیافت و جمع آوری زباله خشک بوده، معاون خدمات شهری باید گزارشی درباره این موضوع ارائه بدهد.
رئیس کمیته حمل و نقل شورا گفت: از آقای عبداللهی می خواهم توضیح بدهند که چه ساز و کاری برای انتخاب پیمانکاران شهرداری داریم و چه وظایفی را به پیمانکاران واگذار می کنیم. آیا مسئولیت های حاکمیتی را به پیمانکاران واگذار می کنیم یا کارهای اجرایی. همچنین پیمانکاران را چطور انتخاب می کنیم. آیا از لات های تهران پیمانکار برمی گزینیم یا آدم ها گزینش می شوند؟
رییس کمیسیون اجتماعی شورای شهر هم گفت: این اتفاقی که اشاره شد رخ داده به نام شهرداری است. شهرداری پیمانکارانی دارد و برون سپاری برخی از کارها به وسیله پیمانکاران است. در عملکرد برخی از این پیمانکاران بخش خصوصی، اتفاقاتی رخ می دهد که ارتباط مستقیم با شهرداری پیدا نمی کند که به صورت مستقیم ورود پیدا کنیم. ولی ما حساس شده ایم که بر عملکرد پیمانکارانی که تحت امر شهرداری تهران فعالیت می کنند، به لحاظ اخلاقی و رفتاری نیز نظارت شوند. لذا ما پیگیر همین قضیه هم هستیم
البته بودند اعضایی که اعتقاد داشتند شهرداری ملزم به عذرخواهی نیست و اتفاقی نیفتاده که شهرداری بخواهد مسئولیتش را بپذیرد!
قالیباف هم به عنوان مسئول مستقیم این جریان، گفت که صلاحیت رسیدگی به این گونه پرونده ها به عهده قوه قضاییه است و البته تاکید کرد که این قضایا زیاد اتفاق می افتد!!
شهردار تهران در ادامه با بیان اینکه « سابقه بروز چنین درگیری‌هایی را داشته‌ایم» گفت: همیشه این مشکل بوده و در برخی موارد هم ماموران شهرداری در سال‌های گذشته در این درگیری‌ها نقص عضو شده‌اند.
او در پاسخ به سوالی درباره چگونگی برخورد با مقصر این قضیه هم گفت: مراجع قضایی باید به این قضیه رسیدگی کنند و در صلاحیت آنهاست که بگویند چه کسی مقصر است، در عین حال هر کسی که مقصر باشد برخوردهای لازم با او انجام خواهد شد.
اوایل امسال هم برخورد مشابهی با پسر همان کارگر کشته شده توسط پیمانکاران شهرداری صورت گرفت. ابوالفضل چراغی فرزند کارگری که ۲۳ مردادماه سال گذشته بر اثر ضرب و شتم ماموران پیمانکاری شهرداری تهران کشته شده بود، صبح امروز در هنگام دستفروشی میوه در نزدیکی محل زندگیشان مورد برخورد ماموران پیمانی سد معبر شهرداری تهران قرار گرفت اما با دخالت کسبه و اهالی محل ماموران از صحنه درگیری گریختند.
گذشت زمان موجب فراموش شدن این گونه برخوردهای نامناسب و خشونت آمیز شده بود که طرح ساماندهی دستفروشان، باز هم ماجراهای مشابهی رقم زد.
عده ای که شهرداری مدعی است پیمانکار هستند، با چوب و چماق و البته استفاده از الفاظ رکیک به دستفروشان حمله می کنند و دستفروش ها هم برای نجات جانشان، بساطشان را جمع می کنند و از مهلکه می گریزند.
در معروف ترین اتفاق این چنینی، انتشار گسترده عکس چرخ واژگون شده لبوفروشی در تهران، باعث شد که قالیباف بلافاصله نسبت به این موضوع واکنش نشان بدهد و موضعی خلاف آن چه سال گذشته در مورد قتل کارگر داشت، داشته باشد.
شهردار تهران بلافاصله پس از رويت تصوير ادعا شده در شبكه هاي اجتماعي درباره برخورد نيروهاي شهرداري با يك لبوفروش و تخريب بساط وي، به سازمان بازرسي شهرداري تهران دستور رسيدگي و بررسي را صادر و تاكيد كرد كه در صورت صحت موضوع با عوامل اجرايي برخورد خواهد شد. دفتر شهردار تهران از كساني كه مستندي در اين رابطه در اختيار دارند خواسته است تا مستندات خود را از طريق شماره تلفن ١٨٨٨ در اختيار شهرداري قرار دهند.
درگیری افرادی که شهرداری آن ها را پیمانکار می نامد به دستفروش ها ختم نشد. اواسط بهمن ماه همین امسال، فیلمی در فضای مجازی منتشر شد که نشان می داد چند نفر از ماموران شهرداری به طور شبانه به یک کارواش در سعادت آباد حمله کردند و اموال و دارایی‌های را نیز تخریب و به گفته کارگران به سرقت برده‌اند.
به گفته کارگران این کارواش، تعداد زیادی از ماموران شهرداری ساعت 1:30 بامداد برای پلمب به این مکان تجاری حمله می‌کنند و وقتی کارگران از آنها حکم قضایی و قانونی می‌خواهند با چوب، چماق، چاقو، باتوم برقی و گاز اشک‌آور جواب آنها را داده که منجر به مجروح و زخمی‌شدن کارگران این کارواش می‌شود.
بلافاصله معاون رسانه مرکز ارتباطات شهرداری تهران، اعلام کرد: شهردار تهران دستور پیگیری حادثه کارواش دریا را صادر کرده است. شهرداری تهران در حال بررسی این موضوع است و شهردار تهران دستور پیگیری این موضوع را صریحا اعلام کرده است.
البته قالیباف در واکنش به این اتفاق اعتراف کرد که ماموران شهرداری نباید درگیر می شدند. این بحث در شورای شهر هم مطرح شد و اعضا نظرات خود را در این رابطه بیان کردند.
حافظی، یکی از اعضای شورای شهر تهران در این رابطه گفت: بدون شک مسببین این حادثه نیاز به رفتاردرمانی مبتنی بر مبانی دینی، اخلاقی و انسانی دارند. اگر شهرداری خود را مالک این زمین می داند و این ملک متصرف دارد و حتی اگر در روز قبل از حادثه از سوی شاغلین در کارواش ممانعتی برای پلمب این مجموعه صورت پذیرفته و منجر به درگیری نیز شده باشد، باید از مسیر قانونی و با استفاده از ابزارهای تعریف شده قانونی نسبت به احقاق حقوق خود اقدام می کرد؛ نه با تمسک به روش های غیرمنطقی و غیر قابل دفاع ، زیرا این رفتارها با هیچ معیاری تطبیق نداشته و با هیچ دلیلی قابل توجیه نیست.
چند روز بعد و در پی حمله ماموران شهرداری به کارواش سعادت آباد؛ شهردار منطقه ۲ استعفا داد.
او در استعفانامه اش ماجرا را توضیح داده و البته این حمله را توجیه کرده است و در پایان آورده: ضمن ابراز تاسف در این حادثه پذیرش قصور در مدیریت صحن عملیات و عرض پوزش خدمت شما و همینطور خانواده بزرگ شهرداری تهران که اتفاق اخیر موجب شکل گیری موجی از تخریب این جمع در شهرداری تهران شده است مسوولیت این واقعه را برگردن گرفته و به این وسیله استعفای خویش را به اطلاع می رسانیم.
این اقدام قهرمانانه(!) باعث شد که شهردار تهران از او تقدیر کند. قالیباف در خصوص استعفای شهردار منطقه دو در پی حادثه کارواش سعادت آباد نیز گفت: از شهردار منطقه دو تشکر می‌کنم که فرهنگ استعفای یک مسئول در هنگام حادثه را پایه گذاری کرد و این به نوبه خود قابل تقدیر است.
وی با بیان اینکه هنگامی که از لحاظ قانونی و اداری به حادثه رخ داده نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که مسئولان شهری وظیفه خود را انجام داده‌اند گفت: سازمان بازرسی شهرداری تهران در حال بررسی این موضوع است و پذیرفتن و نپذیرفتن استعفا منوط به بررسی نهایی است.
در اخرین شاهکار هم دو روز پیش ماموران شهرداری به چند دستفروش روبروی متروی شادمان حمله کردند و بساطشان را ریختند و آن ها را کتک زدند که مردم با دیدن چنین صحنه ای به کمک دستفروشان آمدند و ماموران شهرداری را مضروب کردند.
شاهدان عینی این ماجرا می گویند که اگر مردم به داد دستفروش ها نرسیده بودند، ماموران شهرداری آن ها را کشته بودند.
ای کاش پیش از این که خشونت و برخوردهای قهری از طرف ماموران شهرداری و یا پیمانکاران وابسته منجر به ایجاد فجایع جدیدتری بشود، برای کنترل و قانونی کردن فعالیت های آن ها اقدامی صورت بگیرد تا هر کسی به اسم پیمانکار و مامور چماق و باتوم و پنجه بکس دست نگیرد و به جان مردم نیفتد.