رشد داعش در نزدیکی مرزهای ایران، چقدر هزینه‌ساز است؟/سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس پاسخ می‌دهد

bb

گزارشات سازمان ملل می‌گوید، داعش در حال گسترش نفوذش در افغانستان است؛ تروریست‌های مسلح در 24 استان این کشور حضور دارند و آنگونه که کارشناسان می گویند 10% شورشیان اسلحه به دست در این کشور را اعضای گروه داعش تشکیل می دهند. گروه موسوم به دولت اسلامی به تازگی در صفحۀ توئیترش عکسی از کمپ آموزشیِ مجهز به پرتاپ راکت و کلاشینکف واقع در کوههای شرق افغانستان و در نزدیکی مرز پاکستان منتشر کرده است؛ منطقه ای که گفته می شود مأمن گروههای تندرو و افراطی است و بسیاری از آنها به تازگی با داعش بیعت کردند.

افغانستانِ خسته از سرکشی طالبان، امروز با تهدید جدی تری روبروست؛ زنگ خطر از ماهها قبل با افزایش یارگیری داعش در استانهای این کشور نواخته شده و داعشی‌ها می روند تا با کنار زدن طالبان میدان قدرت را قبضه کنند. پرسش اینجاست که داعش تا چه میزان در این کشور قدرت مانور دارد؟ آیا این افزایش نفوذ برای همسایگان هزینه‌ای دارد؟ خبرگزاری خبرآنلاین برای بررسی آخرین وضعیت حضور داعش در افغانستان با دکتر نوذر شفیعی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی گفتگو کرده است که در ادامه می خوانید:

در خبرها آمده بود که داعش در 25 استان افغانستان حضور دارد. آیا این گروه تروریستی در حال گسترش دامنۀ نفوذ خود در این کشور و همچنین آسیای مرکزی است؟

از حدود يك سال پيش مساله ظهور گروه داعش در افغانستان مطرح شد. مقامات رسمي و دولتي افغانستان ابتدا سعي داشتند وجود داعش را در كشورشان نفي كنند، اما چيزي نگذشت كه نهادهاي دفاعي و امنيتي افغانستان ناچار شدند وجود داعش در كشورشان را تاييد نمايند.
داعش از ابتداي ظهورش در منطقه شامات شامل سوريه و عراق، ولايت خراسان را براي افغانستان و بخش هايي از آسياي مركزي مطرح ساخت و از اين طريق موجوديت و هويت خود را تحت همين عنوان مطرح كرد.

واقعيت ان است كه سرزمين افغانستان و پاكستان بستر فرهنگي و اجتماعي لازم براي رشد داعش را به خوبي فراهم مي كنند. علاوه بر اين سرمايه گذاري هاي سرويس هاي اطلاعاتي و امنيتي كشورها و قدرت هاي ديگر در اين خصوص را نبايد مورد غفلت قرار داد. چرا كه متاسفانه امروزه داعش به عنوان نماد تروريسم مورد حمايت قدرت ها قرار دارد و اين مساله موضوع مبارزه با آن را دچار پيچيدگي هايي كرده است.
در مورد حضور داعش در افغانستان همچنين نبايد فراموش كرد كه اساسا سرزمين افغانستان را به عنوان سرزمين مادري داعش مي شناسند.
بدون ترديد، داعش در افغانستان امكان خيلي خوبي براي همپيمان شدن با برخي گروه هاي خشونت طلب و تروريستي پيدا كرده است و اين مساله نكته بسيار مهمي در چشم انداز داعش در اين كشور است.

 رابطه طالبان و داعش را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا زمینه ائتلاف میان این دو گروه وجود دارد؟

رابطه داعش با طالبان در افغانستان به دو صورت مورد توجه كارشناسان قرار دارد:
نخست، در چارچوب تلاش داعش براي عضو گيري از برخي اعضاي طالبان كه نسبت به عملكرد رهبران طالبان ناراضي هستند و به دليل آنكه داعش و رويكردهاي آن را در تحقق اهداف خود مناسب تر مي دانند. دوم، درگيري هاي طالبان با داعش در جغرافياي افغانستان كه دليل آن دعوا بر سر حوزه نفوذ است. بدين معني كه طالبان، اساسا داعش را مزاحمي براي ادامه حضور خود در افغانستان مي بيند.

به طور كلي طالبان با داعش در افغانستان تفاوت هاي اساسي نيز دارد؛ چرا كه طالبان ماموريت خود را به طور سنتي در جغرافياي افغانستان دنبال مي كند. اما داعش فراتر از مرزهاي افغانستان است. بنابراين به نظر مي رسد فلسفه ظهور داعش در افغانستان ربطي به طالبان ندارد. حتي به نظر مي رسد ظهور داعش در افغانستان، پروژه صلح با طالبان را تحت تاثير قرار خواهد داد.

گفته می شود جانشین ملاعمر نیز کشته شده است، مرگ رهبران طالبان چه تأثیراتی بر این فرایند دارد؟

برخي معتقدند جريان هايي از درون طالبان در شرايط كنوني و آينده به شكل گسترده تري با داعش بيعت خواهند كرد. حتي برخي مي گويند، نسخه افغانستاني داعش، چيزي جزء تغيير نام و پرچم طالبان سابق نيست. اين اظهارات بدين معني است كه داعش در افغانستان تركيبي از همه گروه هاي تندرو و تروريستي بومي است و امكان اينكه وضعيت آينده طالبان را به خطر بيندازد بسيار جدي است.

نزدیک شدن این گروه تروریستی به مرزهای کشورهای مشترک المنافع چه پیامدهایی می تواند داشته باشد؟

بدون ترديد، داعش اكنون در افغانستان پروژه اتصال به آسياي مركزي به خصوص دو كشور تاجيكستان و قرقيزستان را در دستور كار دارد.
مقامات روسيه اخيرا به طور جدي نسبت به جدي تر شدن حضور داعش در افغانستان و انتقال آن به حوزه هاي آسياي مركزي و قفقاز هشدار داده اند. اين نگراني روس ها ناظر بر اين مفهوم است كه حمايت هاي قدرت هاي فرامنطقه اي از داعش و حركت دادن آن ها به حوزه هاي جغرافيايي ديگر امري ثابت شده است.

در حال حاضر، سرزمين افغانستان مي تواند به عنوان يك معبر و يا سكوي پرتاب براي نفوذ دادن داعش به آسياي مركزي مورد توجه ديگران قرار گيرد. بدون شك اين مساله در تشديد كردن تغيير موازنه هاي امنيتي در منطقه بسيار تاثيرگذار خواهد بود.

آیا خطری متوجه ایران هست؟ پیامدهای گسترش نفوذ داعش در مرزهای ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟

هرگونه رشد و توسعه داعش در محيط پيراموني جمهوري اسلامي ايران موجب افزايش هزينه هاي امنيتي خواهد شد. با اين وجود، الگوي كنوني جمهوري اسلامي ايران براي مقابله با نفوذ جريان هاي تروريستي از مرزهاي همجوار بر پايه سياست مقابله موثر و همه جانبه است.

 آینده را چگونه پیش بینی می کنید؟
وضعيت آينده داعش در افغانستان و ساير حوزه اي ديگر كه اكنون به صورت جدي تر در آن ها حضور دارد، تابع اراده بازيگران منطقه اي و فرامنطقه اي در موضوع مقابله با تروريسم است. اما به طور مشخص، در مورد افغانستان به نظر مي رسد اتخاذ رويكرد جامع و محكم از سوي دولت كنوني اين كشور براي مبارزه با داعش يك ضرورت جدي است.