ساخت دارویی برای نجات سلولهای بنیادی از مرگ

دکتر کامران قائدی، برنده گروه سلول های بنیادی هفدهمین جشنواره بین المللی تحقیقاتی رویان با عنوان طرح «استفاده از پیوگلیتازون به عنوان روشی جدید در افزایش کارایی کلنی زنی در کشت سلول های پرتوان انسانی» در گفتگو با خبرنگار هدف اظهار داشت: چندین سال است که مطالعات خود را روی  فاکتور PPARgamma   آغاز کرده ایم؛ این فاکتو کپی برداری است که موجب کپی برداری از ژن های زیادی می خواهد شد.

وی با بیان اینکه یک سری مولکولهایی وجود دارند که می توانند این فاکتور را فعال یا غیر فعال کنند، افزود: یکی از فاکتورهایی که کار کردیم pioglitazone   است که موجب  می شود فاکتور PPARgamma   فعال شود.

به گفته دانشیار دانشگاه اصفهان، در این طرح از داروی پیوگریتازون استفاده کردیم تا منجر به زنده مانی بهتر سلول های بنیادی جنینی شود.

پژوهشگر ارشد پژوهشکده زیست فناوری رویان گفت: برای استفاده از سلول های بنیادی جنینی در درمان کلینیک نیاز است  که سلول های بنیادی انسانی را دستورزی کنیم ولی متاسفانه این سلول ها در آزمایشگاه  به خوبی نمی مانند.

قائی ادامه داد: همچنین اگر بخواهیم به صورت جدا از این سلول ها نگهداری کنیم به خوبی  باقی نمی مانند.

وی در خصوص طرح خود اظهار کرد: در این طرح از داروی پیوگریتازون استفاده شد که مشاهده کردیم بدین واسطه سلول های بنیادی جنینی منفرد می توانند به راحتی زنده بمانند و خصوصیات  بنیادی بودنشان نیز تغییر نکند.

وی تاکید داشت: این طرح در حقیقت یک امیدواری می دهد که بتوانیم در آزمایشگاه از  سلول های بنیادی استفاده کنیم. و در کشت های طولانی مدت شاهد نابودی سلول های بنیادی انسانی نباشیم.

قائدی در خصوص مکانیسم  تاثیر این دارو بر سلول های بنیادی گفت: این دارو از  طریق فعال کردن فاکتور PPARgamma ، ۲ فاکتور دیگر از داخل هسته به اسکلت  سلولی مهاجرت کنند و موجب زنده ماندن و پایداری سلول بنیادی در محیط کشت شود. به همین دلیل بهتر به محیط  کشت می چسبند و از بین نخواهند رفت.

وی گفت: در واقعع این دارو می تواند باعث شود که سلول های بنیادی جنینی انسان بهتر زنده بمانند.

وی بیان کرد: یک مسئله مهم در کشت و نگهداری سلول های بنیادی پرتوان انسانی آسب پذیری آنان در هنگام جدا شدن از کلنی است که منجر به اپاپتوز سلول ها می شود.

قائدی افزود: برای غلبه بر این مشکل، به طور معمول از مهار کننده ROCK  استفاده می شود اما باز هم زنده مانی و کلنی زایی سلول های پرتوان به میزان مطلوب نیست.

پژوهشگر ارشد پژوهشکده زیست فناوری رویان افزود: بر همین اساس توانستیم به اثبات برسانیم که با استفاده از  PPARgammaمی توان کلنی زایی و تکثیر را  در سلول های پرتوان موشی بهبود ببخشیم.

وی اظهار داشت: این نتایج نشان داد  که استفاده از pioglitazone   همراه با ROCK   اپاپوتوز سلول های را کاهش داده و کلنی زایی را نسبت به زمان استفاده تنها از مهار کننده ROCK   دو تا سه برابر افزایش می دهد. pioglitazone   باعث مهار افزایش GSK۳ شده و فعالیت بتا کانین و  E-Cadherin در غشای سلول  را القا می کند.

وی تاکید کرد: از این یافته می توان در راستای بهبود شرایط کشت سلول  های پرتوان انسانی و افزایش بازده کشت این سلول ها استفاده کرد.

به گزارش مهر ، این طرح دارای یک مقاله منتشر شده در مجله عملی با ضریب نفوذ  ۵.۵۷ بوده است.