ضرورت تشکیل یگان تخصصی پلیس در مساله امنیت اخلاقی

وقوع حوادثی چون دختران موسوم به خیابان انقلاب و درگیری ماموران گشت ارشاد باچند دختر درماههای اخیر، سبب شده تا برخی کارشناسان بر لزوم تشکیل یگان تخصصی در موضوع امنیت اخلاقی و حجاب تاکید کنند.

خبرگزاری هدف : اواخر فروردین ماه بود که انتشار کلیپی از درگیری میان ماموران گشت ارشاد با چند دختر در پارک طالقانی تهران حاشیه ساز شد. از موضع گیری معصومه ابتکار در معاونت امور زنان و خانواده گرفته تا اعضای کمیسیون زنان مجلس، همگی رویکرد انتقادی به نحوه رفتار ماموران گشت ارشاد داشت. معاون اجتماعی نیروی انتظامی نیز در واکنش به انتقادات مطرح شده به شیوه رفتار ماموران گشت ارشاد با تاکید بر اینکه «ماموریتهای پلیسی تعطیلی ندارند و مشمول زمان نمی شوند و هیچ فضای تبلیغاتی مسموم کننده ای نمی تواند آنها را برای تلاش برای برقراری امنیت و صیانت از مردم بازدارد» نسبت به اتفاقات روی داده ابراز تاسف نیز کرد و گفت: پلیس به هیچ وجه چنین رفتارهایی را تایید نمی کند.

خبرهایی هم در خصوص معلق شدن فعالیت ماموران حاضر در صحنه منتشر شد اما افشای پشت پرده این حادثه از سوی فرماندهان نیروی انتظامی در کنار حمایت بخشهای مختلفی از مردم سبب شد تا ماجرا وارد فاز جدیدی شود. سردار اشتری فرمانده نیروی انتظامی در دیدار با اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بخشهایی از پشت پرده اتفافات روی داده در حادثه پارک طالقانی را توضیح داد و گفت: آخرین سناریوی مخالفان نظم و امنیت مردم، موضوع برخورد با یکی از ماموران نیروی انتظامی و خانمی که هنجارشکنی کرده، بود که علیرغم تذکرات داده شده به صورت مامور چنگ زده و برخورد کرده است اما در نهایت فیلمی پخش شده که موضوع را به طور دیگری نشان می‌دهد. سردار اشتری همچنین وعده داد که به زودی در این باره با مردم صحبت می‌کند و واقعیات پشت پرده را روشن خواهد کرد.

در اظهار نظری دیگر، سردار حسین رحیمی فرمانده انتظامی تهران بزرگ با اشاره به انتشار کلیپی از درگیری مامور زن گشت ارشاد با چند دختر که در پارک طالقانی تهران رخ داده گفت: در این ماجرا شاهد بودیم که علی‌رغم تبلیغات گسترده دشمن و رسانه‌های معاند، موج گسترده‌ای از حمایت مردم و مسئولان از پلیس و برخورد این نیرو با ناهنجاری های اجتماعی به راه افتاد.

رحیمی با بیان اینکه پلیس مسئول برقراری نظم در جامعه و برخورد با قانون شکنان است گفت: افتخاری برای پلیس بالاتر از خدمتگزاری به مردم نیست و ما به هیچ وجه از مسیرمان که همان ادامه مسیر شهداست کوتاه نمی‌آییم.

حمایت فرماندهان نیروی انتظامی و تاکید بر وجود پشت پرده در این حادثه و اتفاقات اینچنینی اگرچه پاسخی منطقی و مقطعی به جامعه در خصوص حوادث روی داده در ماجرای درگیری ماموران گشت ارشاد با چند زن به شمار می رود اما سوال اصلی اینجاست که علت اصلی وقوع این حوادث چیست و برای به حداقل رساندن حوادث مشابه چه باید کرد؟ به طور قطع همواره نیروهایی که بدخواه نظم و امنیت در کشور هستند، مترصد بروز چنین حوادثی هستند تا بر موج تبلیغات منفی خود علیه دستگاههای انتظامی کشور بیفزایند؛ از این منظر لازم است زمینه بروز حوادث مشابه تا حد امکان از بین برود. در همین زمینه برخی کارشناسان معتقدند بهترین راه برای به حداقل رساندن چنین اتفاقاتی تشکیل یک پلیس تخصصی در امر امنیت اخلاقی و مواردی چون حجاب و عفاف است.

محمدحسن جعفریان عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انتظامی ناجا در گفتگو با خبرنگار هدف ، با اشاره به بروز برخی حواشی در موضوع گشت ارشاد و همچنین تنشهای مربوط به بحث حجاب که به دختران خیابان انقلاب موسوم شد، معتقد است: رویکرد پلیس حرفه ای عمر زیادی در ایران ندارد و نگاه ما و همکارانمان در ناجا از ۱۰ سال قبل تغییر کرده و پلیس می خواهد به سمت پلیس حرفه ای حرکت کند، به این منظور باید مبتنی بر دانش پیش برود.

وی می افزاید: رویکرد پلیس جامعه محور حتی در کشورهایی که داعیه دار اجرای آن هستند عمر زیادی ندارد. اگرچه امروز این رویکرد پلیسی در این کشورها به بار نشسته است، اما این در نتیجه یک پروسه ۳۰ ساله است. پلیس از پیله سنتی خود خارج شده و به یک پلیس حرفه ای تبدیل شده است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انتظامی ناجا با تشریح رویکرد پلیس حرفه ای می گوید: پلیس حرفه ای یک پلیس کنش گرا و مبتنی بر پیشگیری است. به عنوان مثال در خصوص تنشهای اخیر پلیس، پیشنهاد ما این است که یک یگان و تیم تخصصی داشته باشیم که برای این تیپ از وقایع بتواند به صورت تخصصی وارد شود نه اینکه یک افسر ما که به عنوان مثال در کلانتری خدمت می کند، در این قضایا ورود کند. باید پلیسی داشته باشیم که به صورت تخصصی و به شکل پسندیده تر با رعایت حقوق شهروندی وارد عمل شود. ما این پیشنهاد را داده ایم و به دنبال رسیدن به چنین جایگاهی هستیم.

وی با تفکیک میان پلیس سنتی و پلیس حرفه ای می گوید: در رویکرد پلیس حرفه ای نگاه ما متفاوت از رویکرد سنتی است. پلیس حرفه ای اقتدارگرا است اما برای رسیدن به اقتدار از قدرت نرم استفاده می کند. پلیس حرفه ای دانش بنیان عمل می کند، در حالیکه پلیس سنتی کمترین توجه را به بسترها و تغییرات اجتماعی دارد.

جعفریان می افزاید: بدون شک رسانه های جمعی می توانند در این موضوعات به شدت کمک نیروی پلیس باشند. در کشوری مثل آلمان چهره ای که  از پلیس در رسانه ها مطرح می شود، پلیسی به شدت مقتدر است. در سریالها و فیلم‌های آلمانی مشاهده می کنیم که پلیس در اذهان مردم یک پلیس مقتدر، توانا و منسجم است.

وی گفت : رسانه ها می توانند ترسیمی از چهره پلیس داشته باشند که مردم بتوانند به آن اعتماد کنند و سرمایه اجتماعی پلیس تقویت شود. خود نیروی انتظامی هم در این زمینه دست بکار شده است که تشکیل معاونت اجتماعی در پلیس یک تشکیلات منسجم است که در رده های ناجا با همین عنوان کاتالیزور و رابط میان نیروی انتظامی و پلیس  مردم است تا ارتباطات سازنده تری شکل بگیرد. همه نهادها و دستگاه ها و یکایک شهروندان در تولید امنیت ایفای نقش دارند. پلیس به تنهایی نمی تواند هزینه بدکارکردی دیگر دستگاه ها را بدهد. عملکرد بد برخی دستگاه ها گاهی به منازعات اجتماعی و مطالبات صنفی منجر می شود و پلیس نمی تواند تاوان همه اینها را بدهد. وی افزود : به عنوان مثال تهران گنجایش محدودی از خودرو دارد و وقتی تعداد خودروها بیش از استاندارد است، پلیس چه کار می تواند بکند، این در حالی است که همه از پلیس توقع دارند اما کسی نمی پرسد چرا این تعداد خودرو وارد خیابان ها می شود.

وی با اشاره به حوادث بهمن ماه در خیابان پاسداران می گوید: پلیس حرفه ای فقط متکی بر عملکرد شدت محور نیست. پلیس حرفه ای فقط کتک نمی زند، بلکه در جاهایی کتک هم می خورد و حتی شهید هم می دهد.

به طور قطع حوادث رخ داده در چند ماه گذشته از اتفاقات خیابان پاسداران گرفته تا دختران موسوم به خیابان انقلاب یا برخوردهای صورت گرفته در پارک طالقانی، آخرین حاشیه‌سازی ها برای دستگاه تامین امنیت مردم نخواهد بود. اگرچه به اعتقاد کارشناسان، حمایت سازمانی از ماموران انتظامی در حوادث اخیر در راستای حفظ جایگاه و اقتدار پلیس امری پسندیده و رویکردی حرفه ای است و اگر اقتدار پلیس شکسته شود، تنها پلیس نیست که متضرر می شود بلکه همه مردم و کشور دستخوش آسیب خواهند شد. با این حال لازم است با ارائه آموزشهای لازم به نیروها و انسجام پلیس تخصصی، از بروز حوادث اینچنینی تا حد ممکن کاسته شود.