پشت پرده ماجرای هرگز یک ایرانی را تهدید نکن/ ظریف کجا و به چه کسی این جمله را گفت؟

مذاکرات هسته ای دور پایانی وین به معنای واقعی یک ماراتن بود. گفتگوهایی که قرار بود چیزی در حدود یک هفته به طول بینجامد اما به چیزی در حدود ۳ هفته به درازا کشید. مرسوم است در طول مذاکرات، تیم های مذاکراتی جلسات بریفینگ و آف د رکوردی برای رسانه های داخلی و همچنین خارجی برگزار می کنند.

جلسات برای خبرنگاران ایرانی معمولا با حضور عراقچی و تخت روانچی برگزار می شد و کمتر پیش می آمد شخص وزیر در چنین جلساتی حضور پیدا کند. اما آخرین جلسه بریفینگ برای خبرنگاران ایرانی با حضور خود جواد ظریف برگزار شد. جلسه ای که به صورت هدفمند و با حضور تنها ۱۰ الی ۱۵ نفر نمایندگان رسانه های شناخته شده کشور در هتل کوبورگ برگزار شد. آن جلسه حدود ۴ یا ۵ روز پیش از توافق نهایی برگزار شد.

ساعت ۸ صبح به ما اطلاع دادند که تا یک ساعت دیگر در مقابل هتل کوبورگ حاضر باشیم. جلوی در هتل آقای نوریان کارت های مخصوص را به بچه ها می داد تا بتوانند در هتل محل مذاکرات تردد کنند. جلسه راس ساعت آغاز شد و ظریف به همراه عراقچی و افخم به سالن آمدند. وزیر خارجه معلوم بود که از وضعیت فعلی مذاکرات راضیست، در طول جلسه با امیدواری از روند گفتگوها می گفت و لبخند از چهره اش کنار نمی رفت. در طول توضیحات بعضا خاطراتی هم از جزئیات تعریف می کرد. در بخشی از صحبت هایش به کاریکاتور یک رسانه اسرائيلی اشاره کرد که در آن ظریف سوار بر اسبی (که ظاهرا جان کری است) در حال حرکت است و هویجی هم در مقابل دهان وزیر خارجه آمریکا قرار داده شده است. آقای ظریف با اشاره به این کاریکاتور ادامه داد: « انتشار آن کاریکاتور بسیار برای فضای مذاکرات گران تمام شد، همانطور که ما دوست نداریم، تحقیر شویم، طرف مقابل هم چنین انتظاری دارد و آقای کری بسیار در داخل آمریکا به دلیل چنین برداشتی که او به دنبال ایران است و هر چه ایران می گوید را می پذیرد تحت فشار قرار گرفت.»

ظریف با توصیه به اهالی رسانه برای عدم تحقیر طرف مقابل، خاطره دیگری را تعریف کرد. خاطره ای که احتمالا خود او هم نمی دانست قرار است تا این اندازه سر و صدا کند:

«در طول مذاکره پریشب، آقای هاموند طی صحبت هایی گفت ما نمی توانیم تحریم های تسلیحاتی شما را لغو کنیم برای اینکه شما یکی از حامیان تروریسم در منطقه هستید و نظم و ثبات منطقه ای را بر هم می زنید. من هم از این صحبت های وزیر خارجه انگلستان عصبانی شدم و در پاسخ گفتم: آنکه از تروریست ها حمایت می کند و ثبات منطقه را بر هم می زند حتما ایران نیست. حامی تروریسم کسی است که در طول هشت سال جنگ ایران و عراق، انواع و اقسام تسلیحات و موشک ها را به صدام حسین داد تا بر سر مردم بیگناه ایران خالی کند. حامی تروریسم کسی است که بعدا خودش به عراق حمله کردند و به بهانه حمایت صدام حسین از تروریسم این کشور را به این روز انداخت.»

عراقچی اینجا به میان صحبت های ظریف آمد و ادامه داد: «آقای ظریف همینطور که این جملات را می گفت، عصبانی تر می شد و صدایش بلندتر می رفت . آقای ظریف آنقدر بلند سر هاموند داد می زد که ما هم نگران شدیم.»

ظریف ادامه داد: «خانم موگرینی با شنیدن صحبت های من بلافاصله گفت: «پس با این وضع دیگر توافقی نداریم. بهتر است به خانه برگردیم و ادامه گفتگوها دیگر فایده ای ندارد.»

ظریف ادامه دا: «من از شنیدن این صحبت عصبانی تر شدم و با صدای بلند سر موگرینی فریاد کشیدم: هرگز یک ایرانی را تهدید نکنید.»

لاوروف که از این جمله ظریف خوشش می آید، بلافاصله ادامه می دهد: و یک روس را

اهالی رسانه که از شنیدن این ماجرا حسابی سر ذوق آمده بودند و سوژه بکری پیدا کرده بودند، بلافاصله از ظریف پرسیدند: «آقای ظریف می توانیم این ماجرا را منتشر کنیم؟»

ظریف پاسخ داد: «خیر. من همین الان به شما گفتم، همانطور که ما دوست نداریم طرف مقابل هم نمی خواهد تحقیر شود و بازگو کردن این ماجرا می تواند جنبه تحقیری برای آنها داشته باشد و خوب نیست ما وارد چنین فضایی شویم.»

در اینجا یکی از حضار به ظریف گفت: «البته آقای دکتر من این ماجرا را از یکی از کارشناسان روس هم شنیده ام و دقیقا همین نقل قول هرگز یک ایرانی را تهدید نکنید را او برای من تعریف کرده است. اگر موافق باشید دوستان این ماجرا را به نقل از یک منبع روس منتشر کنند که برای وزارت خارجه هم بد نباشد.»

ظریف که معلوم بود در رودربایستی مانده سعی کرد جوابی به این درخواست ندهد هرچند از درون راضی نیست این نقل قولش رسانه ای شود. همان لحظه همهمه ای در جلسه شکل گرفت و ظریف بدون اینکه پاسخ مشخصی به این موضوع بدهد از این موضوع عبور کرد و بحث ها و صحبت های دیگر این ماجرا را به حاشیه راند.

بعد از جلسه اما، تقریبا عموم رسانه ها این خبر را به نقل از یک منبع روس کار کردند و این جمله مثل توپ صدا کرد. هرچند همانطور که ظریف پیش بینی میکرد در درون فضای مذاکرات اثر منفی بر جای گذاشت و خانم موگرینی به شدت از رسانه ای شدن آن جر و بحث از دست هیئت ایرانی دلخور شد اما در فضای داخلی، اوضاع به شدت به سود ظریف تغییر کرد.

ظریف با آنکه می دانست رسانه ای شدن آن بحث می تواند فضا را به شدت به سودش تغییر دهد اما برای اینکه هدفش به نتیجه رساندن مذاکرات بود، حاضر نبود برجام برای منافع شخصی لطمه ببیند و ترجیح می داد این بحث ها رسانه ای نشود.