احزاب اصولگرایی که قرار است فراگیر باشند اما اساسا پا نمی‌گیرند/از تلاش باهنر تا سودای مطهری

به تازگی یکی از نمایندگان مجلس که عضو جبهه پایداری است، اعلام کرده تصمیم دارد که حزب فراگیری تاسیس کند. بیژن نوباوه دلیل این تصمیمش را اینگونه توضیح داده است: «جای تحزب در کشور ما خالی‌ است و مردم به احزابی که هم‌اکنون در کشور فعالیت می‌کنند، اعتماد ندارد چرا که‌شناختی از آن‌ها ندارند». او می‌خواهد یک حزب فراگیر تاسیس کند که بیشترین فراگیری را میان مردم با سلیقه‌های مختلف داشته‌باشد. البته نوباوه سابقه چندانی در کارهای تشکیلاتی ندارد و جبهه پایداری هم در میان چهره‌های تشکیلاتی چندان محبوب نیست و به نظر نمی‌رسد نوباوه در تحقق تصمیمش توفیقی حاصل کند.

نوباوه اولین کسی نیست که به فکر تشکیل یک حزب فراگیر افتاده و حزب موردنظرش پا نگرفته باشد. افرادی همچون محمدرضا باهنر، محسن رضایی، محمدباقر قالیباف، علی مطهری و علی لاریجانی نیز پيش از اين چنین سودایی در سر داشته‌اند.

باهنر و فراکسيوني که حزب نشد

باهنر ریشه بسیاری از مشکلات را پا نگرفتن احزاب در کشور می‌داند و سالهاست که بر آن تاکید می‌کند. به عنوان مثال او پیش از انتخابات اخیر گفته بود: یکی دیگر از مشکلات قانون است یعنی قانون می‌تواند به کمک احزاب بیاید و هرچند باید حقوق اساسی مردم در این قانون ضایع نشود. یعنی اینکه احزاب که در انتخابات شرکت می‌کنند معنایش این نیست که آدم غیر حزبی نتواند شرکت کنند. اما باید ساز و کاری باشد که احزاب بتوانند از ظرفیتشان استفاده شود. در برخی جاها ممکن است اگر بخواهیم حکومتمان کاملا حزبی اداره شود جاهایی نیاز به اصلاح قانون اساسی هست. الان قانون اساسی مجوز داده که احزاب فعالیت کنند اما اینکه احزاب قدرت داشته باشند اینطور مساله ای وجود ندارد.

باهنر که دبیرکل جامعه اسلامی‌مهندسین است، زمانی تلاش می‌کرد که حزبی «فراگیر» را سامان دهد. او فراکسیونی به نام پیشرفت و عدالت در مجلس هشتم تشکیل داد. هفتم تیر ماه سال 87 نیز در هشتمین کنگره جامعه اسلامی‌مهندسین، اکثریت قاطع اعضای این حزب به تشکیل حزب فراگیر رای دادند. چهار ماه بعد مسئول روابط عمومی‌جامعه اسلامی‌مهندسین درباره اقدامات انجام شده در راستای حزب فراگیر خبر داد که کارگروهی از اعضای ارشد جامعه اسلامی‌مهندسین و تعدادی از چهره‌های فراحزبی تشکیل شده است. باهنر ساختار حزب فراگیر خود را در قالب دو لایه 30 نفره و 300 نفره تعریف کرد و قرار بود لایه 30 نفره این حزب متشکل از شخصیت‌ها و چهره‌های شاخص نظام و لایه 300 نفره بر اساس توزیع منطقه‌ای و به لحاظ سهمیه‌ بندی صنفی و جنسیتی از اقشار و اصناف و تخصص‌های مختلف باشد. باهنر وعده داده بود که حزبش پس از انتخابات سال 88 تشکیل می‌شود، اما در مرداد ماه سال 88 دبیرکل جامعه اسلامی‌مهندسین تاسیس حزب رسمی‌ مستقل فراگیر از جانب خود را به آینده موکول کرد. آینده ای که هنوز فرا نرسیده است. شاید یکی از دلایلی که این حزب پا نگرفت این است که اساسا «پیشرفت و عدالت» یک فراکسيون منشعب از فراکسيون اصولگرايان در مجلس هفتم بود و «انشعاب» با «فراگیر بودن» در تعارض است.

حزب قالیباف هم کلید نمی‌خورد

اطرافیان قالیباف هر از چند گاهی تلاش می‌کنند آرزوی باهنر را محقق کنند. البته آنها به دنبال تشکیل یک حزب فراگیر نیستند بلکه می‌خواهند با عنوان «پیشرفت و عدالت» یک حزب راه بیاندازند که پشت پرده اش قالیباف باشد. اعضای جمعیت پیشرفت و عدالت همچون بیادی و مرتضی طلایی بارها اعلام کرده اند «حزب قالیباف» به زودی کلید می‌خورد اما هیچگاه این اتفاق نیفتاده و جمعیت پیشرفت و عدالت حتی کارکرد انتخاباتی هم نداشته است. اين تشکل که صرفا يک تابلو به نظر مي رسد، چندين ديدار با مسئولان و چهره هاي سياسي در آستانه انتخابات مجلس داشت، اما بروز و ظهور چنداني پس از آن، پيدا نکرد.

پیشنهاد مصباحی مقدم برای حزب شدن ائتلاف اصولگرایان

غلامرضا مصباحی مقدم عضو ائتلاف اصولگرایان در انتخابات اخیر بود. در این رقابت انتخاباتی سه لیست اصولگرا منتشر شد. از منظر مصباحی مقدم؛ «عدم جمع بندي نهايي براي ارائه تنها يک ليست واحد، به دليل نبود يک حزب فراگير است. آثار نبود چنين حزبي در اينگونه وقايع خودش را نشان مي دهد. وقتي افراد جزء تشکيلات قوي و منسجم نيستند، تکروي مي کنند و اين هم طبيعي است. لازم است که ما به يک حزب قوي و فراگير در مجموع اصولگرايان برسیم».

او پیشنهاد داد که ائتلاف اصولگرایان، زمینه‌ای برای تشکیل حزب فراگیر مورد نظرش شود. مصباحی مقدم به خبرآنلاین گفت: «اين بار به نظر خودم رسيد که وقتي 22 نفر دور هم جمع شدند که هر يک نماينده احزاب هستند و افراد موثري هم هستند، وقتش رسيده است که مقدمات شکل گيري يک حزب بزرگ را فراهم آوريم. الان براي انتخابات همه دور هم جمع هستيم و وقتش است که يک حزب بزرگ با حضور همه جريانات اصولگرا شکل بگيرد. تا در مدت دو تا چهار سال آينده برنامه بدهد و کادرسازي کند و زمينه را براي رويش و روي کار آمدن جوانها فراهم کند. در تشکيلات حزبي مقتدر مي توان از اعضا خواست که به تصميمات حزبي پايبند باشند وگرنه عضويتشان در حزب تعليق مي شود.» البته حالا که دو هفته از انتخابات گذشته و هنوز دور دوم در برخی حوزه‌ها باقی مانده، خبری از زمینه‌سازی برای شکل‌گیری یک حزب فراگیر اصولگرا از سوي اين چهره ها به گوش نرسیده است.

«صدای ملت» هم حزب نشد

در انتخابات مجلس نهم نام علی مطهری و چند اصولگرای دیگر همچون حميدرضا کاتوزيان، علي عباسپور و حسن غفوري فرد در لیست اصولگرایان قرار نگرفت. از اين رو مطهری با يارانش که جملگي منتقد سیاست‌های دولت محمود احمدی نژاد بودند لیستی به نام صدای ملت منتشر کردند و در بهمن سال 90 جبهه ای تشکیل دادند که البته حتی نمودی مانند تشکیل فراکسیون در مجلس نهم هم نداشت و کارکردش صرفا انتخاباتی بود. کما اینکه در انتخابات اخیر نیز صدای ملت که نمایندگانش باز هم جایی در لیست ائتلاف اصولگراها نداشتند، لیست صدای ملت را منتشر کردند.

این لیست به تهران محدود نشد و در بسیاری از حوزه‌های انتخابیه به حمایت از کاندیداها پرداخت. موسس فهرست صداي ملت، يعني علی مطهری، در گفت و گو با خبرآنلاین گفت که برنامه دارد صدای ملت را تبدیل به یک حزب کند: «از دوره قبل که صداي ملت را تاسيس کرديم به دنبال اين بوديم که آن را مستحکم و احيانا تبديل به حزب کنيم. در مجلس نهم چندبار اراده کرديم که فراکسيون «صداي ملت» را تاسيس کنيم ولي چون اين کار موجب تضعيف فراکسيون رهروان مي‌شد و ممکن بود «اکثريت» بودن اين فراکسيون را مخدوش کند و به نفع تندروها تمام شود، از تاسيس اين فراکسيون منصرف شديم ولي هميشه پيگير اين موضوع بوده‌ايم. طبيعي است که به دنبال استحکام «صداي ملت» و تبديلش به حزب خواهيم بود… شايد انتخابات اين دوره مجلس مقدمه اي براي تاسيس حزب صداي ملت باشد». اما مطهری هنوز درخواستی برای تشکیل حزب به وزارت کشور نبرده است.

رهروان ولایت هم حزب نشد

رئیس مجلس نیز گاهی نامش در بین کسانی که می‌خواهند حزب تشکیل دهند، شنیده می‌شود. البته علی لاریجانی هیچگاه خودش درباره حزب سخن نگفته اما ظاهرا این حزب، تشکل توسعه یافته فراکسیون «رهروان ولایت» در مجلس نهم است و لاریجانی پدر معنوی آنها خواهد بود و کاظم جلالی مسئولیت تشکیلش را برعهده دارد. حزب رهروان ولایت تاکنون شکل نگرفته و در انتخابات اخیر نیز حتي در قالب فراکسيون هم فعال ظاهر نشده است.

محسن رضایی هم از خیر تشکیل حزب گذشت

اوایل سال 86 خبر رسید که گروهی از نزدیکان و دوستان محسن رضایی درصدد تشکیل حزب جدیدی به نام «اتحاد ملی» بودند. قرار بود حزب از ائتلاف تشکل‌های نزدیک به محسن رضایی از جمله فراکسیون وفاق و کارآمدی مجلس هفتم و نیز گروه خدمتگزاران تشکیل شود. رضایی، روح الامینی، طلایی نیک و امیدی از جمله افرادی بودند که می‌خواستند هیات موسس «اتحاد ملی» را تشکيل دهند. البته اتحاد ملی هم بروز و ظهوری نداشت. تا اینکه در فروردین ماه امسال محسن رضایی تصمیم گرفت به کلی از فعالیت‌های حزبی کنار کشیده و به سپاه بازگردد. به این ترتیب پرونده حزب پانگرفته اتحاد ملی نیز بسته شد.