سید محمد بهشتی از خانه سینما و تغییراتش می‌گوید/میرکریمی خودش را بالاتر از معادلات سیاسی می‌دانست

حالا که استعفای رضا میرکریمی بعد از پنج ماه  پذیرفته شده و منوچهر شاهسواری مدیریت خانه سینما را بر عهده گرفته، یک بار دیگر می شود درباره تغییرات در راس مهمترین اتحادیه صنفی اهالی فرهنگ صحبت کرد. برای این منظور بهتر است پای صحبت‌های سیدمحمد بهشتی به عنوان یکی از موسسان خانه سینما بنشینیم و این سوال مهم و اساسی را مطرح کنیم که «در تمام این سال‌ها با توجه به مدیرانی که آمدند و رفتند، کدام‌یک از اهداف خانه سینما تجلی نیافت یا خیلی کم به آن پرداخته شد؟»

داشتیم فهرست مدیران خانه سینما از بدو تاسیس تا امروز را بررسی می کردیم و دوست داشتیم درباره کارنامه کاری شان بپرسیم، اما اول می خواستیم درباره  اهداف خانه سینما بدانیم و اینکه آیا این اهداف همان چیزی است که در ویکی پدیا یا سایت خانه سینما نوشته اند یا چیزی فراتر از آن؟

من آنها را نخوانده ام( با خنده) اما ما در سال های دهه 60 که مسائل مربوط به سینما را برنامه ریزی می کردیم به این موضوع رسیدیم.البته قبل از انقلاب نهادهای صنفی کم و بیش وجود داشت اما چون سینما قبل از انقلاب ورشکسته شد و فروپاشید، طبیعی بود نهادها دنبال موجودیت و نام و نشان شان باشند. به همین خاطر برنامه ریزی‌هایی صورت گرفت  و ما عملا شاهد ورود افراد جدیدی به صحنه سینما علی الخصوص  در حوزه تولید بودیم که تا مدت ها تشکل صنفی نداشتند.

در واقع بسیاری از فعالیت هایی که انجام می شد با نهادهای صنفی خود سینما صورت می گرفت و در فقدان  تشکل‌ها توسط وزارت فرهنگ و بنیاد سینمایی فارابی اتفاق می افتاد.به هر حال ما در سال 65 به این نتیجه رسیدیم که زمان مناسبی است تا صاحبان حرف مختلف تشکلی راه بیاندازند .ما برای این کار عجله هم داشتیم.البته می دانستیم که به صورت طبیعی این اتفاق رخ می داد  و صنوف بالاخره دور هم جمع می شدند  و تشکل‌هایی ایجاد می کردند، اما گفتیم باید به استقبال این قضیه برویم.سال 65 بود که شروع به اقدام تاسیس خانه سینما کردیم  و موسسان آن اقایان انوار ، بنده و آقای حیدریان بودیم که همه‌مان مسئولان دولتی بودیم .البته من نه، چون فارابی نهاد وابسته به وزارت بود. به هر صورت این نهاد را ایجاد کردیم  و طبعا چون هیات موسس بودیم با تعیین هیات مدیره  موقت کار را شروع کردیم. ماموریت ابتدایی این بود که صنوف مختلف را دعوت کنیم  و تشکل‌ها ذیل خانه سینما ایجاد شود .چند سالی طول کشید تا این اتفاق بیفتد چون آنهایی که فعال بودند با تردید مواجه شدند. رفته رفته با صحبت‌های فراوان شاهد پدید آمدن صنوف مختلف بودیم .سه چهار سال بعدش هیات مدیره منصوب دنبال درست کردن  این مسئله بود تا آمادگی تشکیل مجمع به وجود بیاید .بعد از آن هم هیات مدیره منتخب، مدیرعامل را انتخاب کرد و از آن به بعد این روال ادامه یافت تا خانه سینما به عنوان یک اتحادیه صنفی به حرکت خودش ادامه دهد. فکر می کنم در بین صنوف مختلف، خانه سینما از جمله موفق ترین شان بوده .مدیریت این اتحادیه هم  توانسته از بحران ها عبور کند، موجودیت خانه سینما را حفظ  و فعالیت های ارزشمندی انجام دهد .

ارزیابی من این است که نسبت به صنوف دیگر می توان عملکرد این تشکل صنفی را ممتاز ارزیابی کرد.همچنین باید بگویم کسانی که مسئولیت داشته اند با وجود فراز و نشیب های بسیار هیچ کدام نمره مردودی نمی گیرند و توانسته‌اند به کار تدوام ببخشند. بخصوص در دولت گذشته  با وجود تلاش هایی که صورت گرفت تا این تشکل وجود نداشته باشد، خوشبختانه این تشکل صنفی موجودیتش را حفظ کرد  و خیلی از مسئولیت هایی که صنعت سینما دارد را رفته رفته خودش برعهده گرفت تا جایی که الان یک نهاد موثر در سیاست‌گذاری‌های سینماست.

آن سه چهار سال اول، خانه سینما مدیرعامل نداشت؟

چرا داشت اما هیات مدیره انتصابی بودند .نهادها اینطوری شکل می گیرند که اول باید هیات موسس  یک هیات مدیره را منصوب کنند  تا اینکه اعضا بیایند، عضو شوند  و تعداد تشکل ها  و صنوف وقتی به یک حد نصاب رسید مجمع تشکیل می شود .

از بین مدیرانی که در تمام این سال ها  بر خانه سینما مدیریت کرده اند کار کدام یک را بیشتر پسندیدید و فکر می کنید بیشتر  و بهتر اهداف این تشکل را جامه عمل پوشاندند؟

زمان زیادی گذشته و من الان حضور ذهن ندارم، اما می توانم بگویم محمد مهدی عسگرپور کارنامه خیلی خوبی داشت،  چون در یک دوره بسیار بحرانی خانه سینما را به‌خوبی مدیریت کرد و بسیار مدیریت سنجیده و پخته ای داشت .همچنین آقای میرکریمی در مدت کوتاهی که در دوره جدید خانه سینما را مدیریت کرد نمره قبولی گرفت چون هم اهل سینماست، هم با دستگاه‌های مختلف تعامل خیلی خوب داشت.همان طور که گفتم مجموعا هیچ کدام از مدیران نمره منفی نمی گیرند اما بعضی ها نمره بالاتری دارند .

( برای آقای بهشتی اسامی مدیران خانه سینما را از سایت رسمی این نهاد و سال های فعالیت شان می خوانیم) درباره این اسامی و عملکردشان چه نظری دارید؟

آقای آقاجانی اولین مدیر انتخابی خانه سینما بودند که مدتی قائم مقام بنیاد فارابی بودند. فکر می کنم  نام مرحوم سیف الله داد جا افتاده چون ایشان هم یک دوره مدیر بودند.به هرحال به نظرم آقای عسگر پور در آن دوره بحرانی با مدیریت خیلی خوب شان آرامش را برقرار کردند  و من به هیچ کدام  از این افراد نمره ردی نمی دهم اما بعضی ها نمره بالاتری می گیرند.

اما به هر حال در دوره مدیریت ایشان خانه سینما منحل شد.

منحل نشد .

اما نزدیک به دوسال فعالیتی نداشت.

بله چون در دعوا بودند.

از آقای شاهسواری شناختی دارید. فکر می کنید ایشان در منصب تازه موفق باشند؟

بله خب ایشان از تهیه کننده های سینما هستند و اهل تعامل.فکر می کنم گرایش های مختلف او را به عنوان فرد مورد اعتماد، منصف و متعادل می شناسند. آقای شاهسواری در طول سال‌های گذشته  فعالیت‌های زیادی داشتند که برگزاری جشن خانه سینما شاید مهمترینش بوده. همچنین ایشان به عنوان نماینده خانه سینما در ارتباط با پروانه ساخت بوده اند و کلا شخصیت جا افتاده و مثبتی دارند.

برخی می گویند شاید با استعفای آقای میرکریمی برگزاری جشن خانه سینما با مشکلاتی مواجه شود و شاید بهتر بود ایشان بعد از برگزاری این جشن می رفتند.

نه فکر نمی کنم چون آقای میرکیریمی حتی وقتی که مدیرعامل نبود هم با خانه سینما ارتباط داشت  و همیشه این دغدغه را داشت که این جشن خوب برگزار شود .ایشان از جمله کسانی بودند که همواره به مسائل صنفی اهمیت می دادند و فکر نمی کنم در برگزاری جشن مشکلی به وجود بیاید.

برخی نیز رفتن آقای میرکریمی را به مسائل سیاسی  و دورخیزش برای اهداف استراتژیک سیاسی ارتباط می دهند.

نه به نظرم آقای میرکریمی خودش را بالاتر از معادلات سیاسی می دانست.

فکر می کنید در تمام این سال ها که مدیران مختلفی در خانه سینما آمدند و رفتند  کدام یک از اهداف اولیه تاسیس این نهاد عملی نشده یا کمرنگ مانده است؟

ببینید متاسفانه در طی سال های گذشته  علی الخصوص در 12 – 10 سال گذشته  سینمای ما خیلی گرفتار مسائل روزمره شده  و حل و فصل کردن مسائل روزمره وقت زیادی را از دوستانی که مسوولیت داشته اند گرفته است .سینمای ما باید در اندازه های واقعی خودش فعالیت کند  و خانه سینما باید تلاش کند تا دستگاه ها و نهادهای مختلف را متوجه این مساله کند.استنباط من این است که سینمای ما از نظر بسیاری جهات در اندازه های دهه 60 متوقف شده در حالی که الان در دهه 90 هستیم  و خیلی چیزها تغییر کرده وبنا به این تغییر باید در اندازه های جدیدی تجلی پیدا کند.این مساله مستلزم  توجه اهل سینماست که همه منشا اثر هستند .فکر می کنم این مسوولیت خود اهل سینما و خانه سینما به نمایندگی از آنهاست که همه را متوجه اندازه های سینمای ایران کنند.باید در این خصوص تجدیدی نظر صورت بگیرد تا سینمای ما به آن جایگاه و نقشی که باید به صورت ملی ایفا کند  دست یابد.

متاسفانه این فضای تنگی که برای سینما ایجاد شده  ضربه زننده است  و در حالی که ما صاحب یک ظرفیت بالقوه  و بسیار ارزشمند هستیم داریم پسرفت می کنیم .به نظرم سینمای ما مثل گلی است در یک گلدان کوچک و همین جای تنگ باعث شده این گل با طراوت خرم نباشد. این گلدان باید بزرگ شود اما خیلی ها باید متقاعد شوند تا این اتفاق بیافتد .مسئولیت خانه سینما باید در جهت متقاعد کردن و روشن کردن دستگاه ها و نهادهای مختلف باشد تا با ایجاد سرمایه های اجتماعی برای بزرگ کردن این گلدان گام های بلندی برداشته شود.